Η διαπλοκή μύθου και γεγονότων δημιουργεί την πλοκή του μυθιστορήματος, εξελισσομένη πολυεπιπέδως και πολυσυνθέτως.
Το μυθιστόρημα είναι εξαιρετικώς σύνθετον είδος : εντός του συνδυάζονται στοιχεία έπους, τραγωδίας και κωμωδίας, ιστορίας, ρητορείας και εθνογραφίας.]
Εν μέσω του βεβαίου επερχομένου κύματος των Αφγανών μεταναστών, η τουρκική κυβέρνηση θα αναγκασθεί να επιλέξει μεταξύ της επιδεινώσεως των αντι-προσφυγικών αναταραχών στο εσωτερικόν της χώρας και της προκλήσεως δημιουργίας ανθρωπιστικών κρίσεων αλλού - επιλογές από τις οποίες, ούτως ή άλλως, θα απειληθεί η εξουσία του κυβερνώντος «Κόμματος Δικαιοσύνης και Αναπτύξεως» (ΑΚΡ - Adalet ve Kalkınma Partisi).
Από τότε που συνήντησε τα κύματα προσφύγων από την Συρία και το Αφγανιστάν, το 2014-15, το ΑΚΡ επεκεντρώθη στην φιλοξενία προσφύγων με αντάλλαγμα την βοήθεια της ΕΕ, ενώ παραλλήλως «έπαιξε» με τα πανισλαμιστικά ιδεολογικά διαπιστευτήριά του, φιλοξενούν ομοπίστους μουσουλμάνους συνανθρώπους από χώρες που είχαν πληγεί από τον πόλεμο.
Αλλά ο ιθαγενισμός (εμφυτισμός ή και νατιβισμός, δηλαδή η ιδεολογία που υποστηρίζει ότι τα κράτη θα έπρεπε να κατοικούνται αποκλειστικώς από μέλη της αυτοχθόνου ομάδος, «του έθνους», αλλά και ότι τα μη αυτόχθονα στοιχεία, πρόσωπα και ιδέες, απειλούν θεμελιωδώς την ομοιογένεια του έθνους-κράτους) αυξάνεται ραγδαίως στην Τουρκία, όπως αποδεικνύεται από τις σφοδρές αντισυριακές ταραχές που εξέσπασαν στην Άγκυρα στις 11 Αυγούστου.
Ως αποτέλεσμα, το AKP τώρα ευρίσκει αίφνης «ξεπερασμένη» την ακολουθηθείσα στρατηγική του για τους πρόσφυγες και την θεωρεί μια αυξανόμενη απειλή για τις προοπτικές του κόμματος στις προγραμματισμένες εθνικές εκλογές του 2023.
• Η Τουρκία ήδη φιλοξενεί περίπου 4.300.000 πρόσφυγες. Οι περισσότεροι εξ αυτών είναι Σύριοι, αλλά περίπου 120.000 είναι Αφγανοί.
• Ο προσφυγικός πληθυσμός της Τουρκίας, (ο οποίος είναι ένας από τους μεγαλυτέρους στον κόσμο), κατέστη ένα ολοέν και πλέον αμφιλεγόμενο θέμα στην γείτονα χώρα. Αυτό επεδεινώθη περαιτέρω από την επιδεινουμένη οικονομική κατάσταση της Τουρκίας τα τελευταία έτη, με τους Τούρκους και τους πρόσφυγες να ανταγωνίζονται για τον περιορισμένον αριθμό θέσεων εργασίας.
Το ΑΚΡ προσπαθεί τώρα για ανεύρεση πολιτικών λύσεων απέναντι στην αναμενομένη νέα αύξηση Αφγανών προσφύγων που προεκλήθη από την πτώση της δυτικοφίλου κυβερνήσεως της χώρας και την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν.
Για να περιορίσει την αναμενομένη πλημμυρίδα προσφύγων, η κυβέρνηση ενέκρινε προσφάτως την κατασκευήν ενός νέου φράγματος 241 χιλιομέτρων κατά μήκος των συνόρων της Τουρκίας με το Ιράν.
Επίσης, η Άγκυρα διατηρεί ανοικτές διάφορες επιλογές για μιαν αναβαθμισμένη συμφωνία περί μεταναστών με την Ευρώπη.
• Τους τελευταίους μήνες, εν μέσω της ασταθείας στο Αφγανιστάν, οι τουρκικές αρχές είχαν ήδη αναφέρει ικανή αύξηση των Αφγανών μεταναστών οι οποίοι προσεπάθουν να εισέλθουν στο τουρκικόν έδαφος από το Ιράν. Μετά την κατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν στις 15 Αυγούστου, αναμένεται να εγκαταλείψουν την χώρα τις επόμενες εβδομάδες πολλές χιλιάδες άλλοι, μετερχόμενοι νέους τρόπους μεταναστεύσεως σε όλο τον κόσμο.
• Στις 16 Αυγούστου, ο Γενικός Γραμματεύς του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες προέτρεψεν «ευχολογιακώς» όλες τις χώρες να δεχθούν πρόσφυγες και να απέχουν από απελάσεις τους.
Ωστόσον, ανεξαρτήτως από τις πολιτικές επιλογές του ΑΚΡ, το προσφυγικόν ζήτημα θα υπονομεύσει ολοέν και περισσότερον την εσωτερική πολιτική υποστήριξη του κυβερνώντος κόμματος.
Η Τουρκία ημπορεί να προσπαθήσει να εμποδίσει την είσοδο νέων κυμάτων Αφγανών προσφύγων στο έδαφός της, αλλά αν το πράξει, οι Τούρκοι Ισλαμιστές και οι λοποί εντόνως θρησκευόμενοι Τούρκοι θα αποδυναμώσουν την υποστήριξή τους προς την κυβέρνηση, διαπιστώνοντες ότι η Άγκυρα «στρέφει την πλάτη» στους Αφγανούς μουσουλμάνους.
Αλλά, εάν η Τουρκία ανοίξει τα σύνορα σε νέους προσφυγικούς πληθυσμούς, θα επιδεινώσει το αντι-προσφυγικό συναίσθημα, ειδικώς επειδή δεν είναι σαφές ότι οι νέες αφίξεις θα ημπορούν κατόπιν να επιστρέψουν στο Αφγανιστάν και συνεπώς θα ημπορούσαν να αποτελέσουν μόνιμο βάρος για την τουρκικήν οικονομία και την αγορά εργασίας της χώρας.
Η αποδοχή νέων προσφύγων θα ημπορούσε επίσης να προκαλέσει περισσότερες ταραχές, όπως αυτή της 11ης Αυγούστου, υπονομεύουσα έτι περαιτέρω την ασφάλεια και μειώνουσα ουσιωδώς την εσωτερική πολιτική υποστήριξη για το AKP.
Επίσης, η Τουρκία θα έχει ολιγότερα κίνητρα για να αποστείλει ανεξελέγκτως πρόσφυγες και στην Ευρώπη, καθώς κάτι τέτοιο θα έθετε σε κίνδυνο την συνεχιζομένη συμφωνία γιά τους μετανάστες (με την συνακόλουθο συμμετοχή των γειτόνων της σε πολύ αναγκαίες λοιπές αναπτυξιακές και υποστηρικτικές χρηματοδοτήσεις από την ΕΕ).
Συνεπώς και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ημπορούσε να προσφέρει περισσότερα χρήματα ώστε να περιορίσει ένα νέο αφγανικό προσφυγικό κύμα.
• Πρόσφατες δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι, τα κόμματα της αντιπολιτεύσεως όπως το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP- Cumhuriyet Halk Partisi) παρασύρουν ήδη ψηφοφόρους μακριά από το κυβερνών ΑΚΡ και τον σύμμαχό του, το υπερεθνικιστικό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσεως (MHP - Milliyetçi Hareket Partisi). Το υπερεθνικιστικό και κεμαλιστικό «Καλό κόμμα» (İyi Parti) φαίνεται επίσης να πραγματοποεί επιτυχώς μιαν επέκτασή του τονούμενο με υποστηρικτές του MHP, ενώ παλαιότερον και το Ισλαμιστικό Κόμμα Ευημερίας έχει προσπαθήσει να κερδίσει τους θρησκευομένους Τούρκους, σχηματίζον έναν ευρύτερον «συνασπισμό κατά του AKP».
Στην προσπάθειά της να ανεύρει μια τελεσφόρο πολιτική στρατηγική απέναντι στους νέους Αφγανούς πρόσφυγες, η Τουρκία ημπορεί να προκαλέσει μια νέα «ανθρωπιστική κρίση», αποκλείουσα ή απελαύνουσα τους νέους πρόσφυγες, ή και πράττουσα αμφότερα αυτά. Εάν η Τουρκία κλείσει τα σύνορά της και εμποδίσει τους Αφγανούς να εισέλθουν, πιθανότατα αυτοί θα παγιδευθούν στο Ιράν, το οποίον αντιμετωπίζει σοβαρά κρίση COVID-19 και ήδη φιλοξενεί 3,6 εκατομμύρια πρόσφυγες από τον ΟΗΕ.
Συμφώνως προς τα επίσημα κρατικά αρχεία, το Ιράν φιλοξενεί σήμερον 780.000 Αφγανούς πρόσφυγες.
Αλλά ο πραγματικός αριθμός τους εκτιμάται πως είναι περί τα 2 εκατομμύρια, με πολλούς εξ αυτών να διαμένουν παρανόμως στην χώρα.
Πολλοί Αφγανοί που ζουν στο Ιράν είναι Σιίτες Χαζάροι.
Αυτοί έχουν αναζητήσει ασφαλές καταφύγιο στο Ιράν με την εκεί πλειοψηφία των Σιιτών.
Αυτός είναι ένας εππλέον παράγων που θα ημπορούσε να ωθήσει περισσοτέρους Σιίτες Αφγανούς να επιχειρήσουν να περάσουν στο Ιράν, καθώς οι αφγανικές θρησκευτικές μειονότητες φοβούνται τις διώξεις μετά την εδραίωση της εξουσίας των Σουνιτών Ταλιμπάν.
Επίσης, υπό το βάρος των συντριπτικών κυρώσεων της ηγεσίας των ΗΠΑ, το Ιράν στερείται της δυτικής βοηθείας και της εσωτερικής κυβερνητικής υποδομής ώστε να υποστηρίξει ένα νέο κύμα προσφύγων στα ίδια πρότυπα με την Τουρκία.
Επιπλέον, καθώς αυξάνεται το αίσθημα κατά των προσφύγων, η Τουρκία ημπορεί να υποκύψει στον πειρασμό να εγκαταστήσει μερικούς Συρίους σε συριακά εδάφη «προστατευόμενα» από την Τουρκία, αλλά θα αντιμετωπίσει ισχυρά αντίδραση από τους Συρίους φίλους της, οι οποίοι ανησυχούν ότι σε τέτοια περίπτωση η ακλόνητος συριακή κυβέρνηση θα ανακτήσει τελικώς αυτά τα εδάφη.
Είναι πλέον ή βέβαιον ότι η εξελισσόμενη κρίση στο Αφγανιστάν θα πυροδοτήσει νέα κύματα μεταναστεύσεως στις επόμενες εβδομάδες, προσθέτουσα στα 2,6 εκατομμύρια Αφγανούς πρόσφυγες, που ήδη ζουν σε διάφορα μέρη του κόσμου λόγω του πολέμου στη χώρα τους. Με τους Ταλιμπάν να έχουν πλέον τον έλεγχον όλων των συνόρων, η διαφυγή από το αφγανικόν έδαφος θα αποδειχθεί αναμφιβόλως λίαν επικίνδυνος προσπάθεια. Αλλά παρά τους κινδύνους, χιλιάδες θα εξακολουθήσουν να προσπαθούν να φύγουν, ωθουμένη από τον φόβον της επιστροφής στην κοινωνικώς και πολιτικώς ασφυκτική διακυβέρνηση των Ταλιμπάν.
Κύριος στόχος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως είναι να αποτρέψει την επανάληψη των γεγονότων της περιόδου 2015-2016, (όταν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Σύριοι υπήκοοι εισήλθαν στην Ένωση αποφεύγοντες τον πόλεμο στη χώρα τους).
Αυτή η κρίση οδήγησε σε διαφωνίες μεταξύ των κρατών- μελών της ΕΕ σχετικώς με τον τρόπον χειρισμού των μεταναστών, ήσκησε ασυνήθη υψηλή «μεταναστευτική πίεση» σε χώρες όπως η Ελλάς και συνέβαλε πολυτρόπως στην άνοδο ποικίλων πολιτικών ομάδων κατά της μεταναστεύσεως, σε ολόκληρο την Ευρώπη.
Στις αρχές Αυγούστου, μια ομάς κυβερνήσεων της ΕΕ, (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδος και της Γερμανίας), έστειλεν επιστολή στην Ευρωπαϊκή Ένωση επιζητούσα να συνεχισθούν οι απελάσεις παρατύπων Αφγανών μεταναστών παρά την επιδεινουμένη κατάσταση στο Αφγανιστάν.
Στην συνέχεια, στις 16 Αυγούστου, μιαν ημέρα αφ’ ότου οι Ταλιμπάν εκήρυξαν τον έλεγχο της Καμπούλ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εζήτησεν ένα «ισχυρό» σχέδιο μεταναστεύσεως της ΕΕ και ετόνισε την ανάγκην προβλέψεως και προστασίας από τις «μεγάλες παράτυπες μεταναστευτικές ροές που θα έθεταν σε κίνδυνο όσους τις χρησιμοποιούσαν».
Στις επόμενες εβδομάδες, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πιθανόν να αυξήσει την συνεργασία της, (συμπεριλαμβανομένης βεβα’ιως της παροχής οικονομικής βοήθειας), με χώρες όπως η Τουρκία, το Ιράν και το Πακιστάν σε μια προσπάθεια να κρατήσουν αυτές Αφγανούς υπηκόους στα εδάφη τους και να τους εμποδίσουν να φθάσουν στην Ευρώπη. Επίσης μεμονωμένες κυβερνήσεις της ΕΕ θα χορηγήσουν βίζα και άσυλο σε μιαν επιλεγμένη ομάδα Αφγανών υπηκόων που ειργάσθησαν μαζί τους στο Αφγανιστάν.
Τέλος, είναι επίσης πιθανόν η Ευρωπαϊκή Ένωση να ενισχύσει το «μήνυμα» ότι οι παράτυποι μετανάστες θα απελαθούν, ελπίζουσα να αποθαρρύνει τους Αφγανούς να εισέλθουν στο ευρωπαϊκό συγκρότημα.
Προφανώς, (λόγω ποικίλων θεσμικών, διαδικαστικών και κοινωνικών αιτιών), η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δυσκολευθεί να απελάσει Αφγανούς αφ’ ότου αυτοί εισέλθουν στο έδαφός της.
Συνεπώς μια σημαντική αύξηση αφίξεων των μεταναστών πιθανότατα θα «αναστήσει» τις πολιτικές διαφορές και τις διεργασίες της περιόδου 2015-2016, όταν οι κυβερνήσεις των χωρών μελών της Ενώσεως απέτυχαν παταγωδώς να συμφωνήσουν σε έναν μηχανισμό κατανομής των μεταναστών σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό συγκρότημα.
Α. Κωνστανίνουistos.net.gr
