του Δρ. Παναγίωτη Ήφαιστου Η ουσία πάντα βρίσκεται στις ειδοποιούς διαφορές. Η ανάρτηση που κοινοποιείται συνοδευτικά ...
του Δρ. Παναγίωτη Ήφαιστου
Η ουσία πάντα βρίσκεται στις ειδοποιούς διαφορές.
Η ανάρτηση που κοινοποιείται συνοδευτικά με την παρούσα εισαγωγή δεν είναι … αθώα.
Έχει ένα συγκεκριμένο νόημα και ένα ιστορικό.
Όταν η Ελλάδα εισήλθε στην ΕΕ αρχές του 1990 στο εξώφυλλο του Οικονομικού ταχυδρόμου όπου και εγώ έγραφα δέσποζε το «ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ».
Δόθηκε τότε «μάχη» για να εξηγηθεί – όπως και για πολλά ακόμη ζητήματα– ότι η ΔΕΕ δεν είναι αξιόπιστη και ότι η ΕΕ δεν διαθέτει αυτόνομη άμυνα και ασφάλεια για λόγους που αφορούν τις Ευρωατλαντικές σχέσεις, το «Γερμανικό ζήτημα» και άλλες ενδό-Ευρωπαϊκές βαθύτατες στρατηγικής διαφορές που όσοι ερευνούν τις στρατηγικές υποθέσεις μετά το 1945 τις θεωρούν δεδομένες.
Οι διαφορές αυτές έγιναν ολοφάνερες σε όλους (πλην Ελλήνων) την φάση της Γερμανικής επανένωσης την περίοδο 1989-92.
Βέβαια, όσον αφορά την Ελλάδα πριν πετεινός κράξει δις και ενώ στον Οικονομικό Ταχυδρόμο, στο Βήμα και αλλού διεξαγόταν «ομηρικός καυγάς» για να πειστούν οι αιθεροβάμονες για τις γήινες πραγματικότητες, μια εβδομάδα πριν επισημοποιηθεί η ένταξη στην ΔΔΕ, λήφθηκε από
Επειδή αυτά έχουν αναλυθεί εκτενώς αλλού τότε αλλά έκτοτε πολλές φορές σε μικρά και μεγάλα κείμενα και επειδή στην παρούσα φάση και μάλιστα σε προεκλογική αναμέτρηση όπου έγινε ΚΥΣΕΑ και πολλές ανακοινώσεις ότι έπονται ευρωπαϊκές κυρώσεις, έστω συντομογραφικά, υπενθυμίζω μερικές πτυχές αυτής της μεγάλης συζήτησης.
Για να υπογραμμιστεί, βασικά, ότι είναι ένα πράγμα η εθνική στρατηγική και άλλο οι συγκλίσεις με άλλα κράτη, οι υποσχέσεις ή ακόμη και οι συμμαχίες.
Τα τελευταία μόνο βοηθητικά επενεργούν και μάλιστα α. όταν υπάρχει αξιόπιστη στρατηγική και β. όταν μεθοδεύονται με τον κατάλληλο τρόπο και όχι με φωτογραφίες εντυπωσιασμού των συναντήσεων με άλλους ηγέτες ή με κινήσεις της τελευταίας στιγμής.
Πρώτον, η θεωρία των συμμαχιών είναι από τους πιο αναπτυγμένους κλάδους της στρατηγικής ανάλυσης.
Ποτέ δεν θεωρείται δεδομένη η ρήτρα παρέμβασης εξ ου και η στρατηγική ανάλυση έχει κάνει εξαντλητικές έρευνες για το πότε και πως μια συμμαχία θεωρείται αξιόπιστη.
Ποτέ δεν θεωρείται δεδομένη η ρήτρα παρέμβασης εξ ου και η στρατηγική ανάλυση έχει κάνει εξαντλητικές έρευνες για το πότε και πως μια συμμαχία θεωρείται αξιόπιστη.
Βασικά, οι ισχυρότερες συμμαχίες της ιστορίας συμπεριλαμβανομένων των σύγχρονων δεν είναι γραμμένες σε κανένα χαρτί και δεν έχουν σχέση με φιλίες, συναισθηματισμούς, συναδελφώσεις και άλλα συνήθη που ακούγονται στην Ελλάδα και προκαλούν γέλωτες.
Δεύτερον, ενώ αυτές οι συζητήσεις συνεχίστηκαν το τι ισχύει όσον αφορά την Ευρωπαϊκή άμυνα επισφραγίστηκε στην σύνοδο του ΝΑΤΟ το 1996 όταν αποφασίστηκε ότι αμυντικές προσπάθειες θα τίθενται υπό την αίρεση της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Βέβαια, κανείς δεν εμποδίζει τους Ευρωπαίους να βάλουν βαθιά στην τσέπη και να διαθέσουν τα αναγκαία πολύ μεγάλα ποσά για ανεξάρτητη Ευρωπαϊκή Άμυνα.
Το ότι έκτοτε η Ευρώπη και τα μέλη της ΕΕ λειτουργούν μόνο βοηθητικά ως μέλη της Ατλαντικής Συμμαχίας (ειρηνευτικές αποστολές κτλ) οφείλεται σε βαθύτατες στρατηγικές διαιρέσεις που εκκρεμούν και «έχουν μέλλον».
Αυτά τα εξηγήσαμε έκτοτε εκτενώς σε πολλές μονογραφίες αλλά και σε μικρότερα κείμενα.
Δεν χρειάστηκε ποτέ να υπάρξουν αλλαγές ως προς αυτά σε νέες εκδόσεις των βιβλίων γιατί κάποια πράγματα είναι σταθερά και οι μεταλλάξεις γίνονται σε βάθος χρόνων ενώ δεν είναι αυτές που νομίζουμε σε παρόντα χρόνο.
Τρίτον, γιατί όμως επιμένουμε τόσο πολύ;!
Είναι επειδή αποτελεί θανάσιμο σφάλμα να νομίζει κανείς, ακριβώς, όπως γράψαμε το 1991 στην «διαμάχη» για την ΔΔΕ, ότι «θα πέσουν Δανοί αλεξιπτωτιστές στην Ρόδο» ή κάπου αλλού στο Αιγαίο ή στην Κύπρο.
Εκτός του ότι οι συμμαχίες ακόμη και οι πιο αξιόπιστες δεν είναι αυτοματοποιημένες, πάντα ισχύει η αρχή της αυτοβοήθειας και μια ισχυρή συμμαχική χώρα με πολύ μεγάλο συμφέρον λειτουργεί επικουρικά.
Τέταρτον και συναφές, τα κείμενα σε βιβλία και άρθρα απαριθμούν χιλιάδες σελίδες σε διαμάχες που λέγαμε ακόμη ένα αυτονόητο:
Ότι η ΕΕ είναι ο πλέον ευνοϊκός διεθνείς θεσμός για ένα λιγότερο ισχυρό κράτος όπως η Ελλάδα διότι συμμετέχει ισότιμα, οι αποφάσεις είναι κατά το πλείστο συναινετικές και «ενώ είναι ένας πολιτικός-στρατηγικός νάνος» η Αμερικανική στρατηγική κάλυψη επέτρεψε να βρίσκεται στα θεμέλια ένας «νομικός γίγαντας» που θεωρούσαμε αυτονόητο ότι ένα κράτος όπως η Ελλάδα θα εκμεταλλευόταν για τα εθνικά της συμφέροντα με κατάλληλη –που όλοι ακολουθούν– διαπραγματευτική στρατηγική.
Το ότι αυτό δεν το ξέραμε φάνηκε από πολλά, όπως ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ όταν το γνωστό ίδρυμα έγραψε ότι … δεν μπορεί να υποβληθεί αίτηση ένταξης, όπως το σχέδιο Αναν που αντίβαινε στο ευρωπαϊκό κεκτημένο και όπως με τις διασυνδέσεις της Ελλάδας όσον αφορά τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ που μετά την Μαδρίτη εγκαταλείφθηκαν.
Είναι λοιπόν ένα πράγμα να λες ότι θα πρέπει να έχεις στρατηγική σύμφωνα με την φύση, την δομή, τις λειτουργίες και την φυσιογνωμία της ΕΕ και άλλο να λες ότι θα εγγυηθεί κάποιος τα σύνορά μας (βλ. στο τέλος συνδέσμους για κάποια σύντομα δοκίμια)
Τέλος, όλες οι συμμαχίες ακόμη και οι πιο αξιόπιστες δεν αναπληρώνουν την απουσία ή τα ελλείμματα μιας εθνικής στρατηγικής.
Αποτελεί γνωστικό κεκτημένο ακόμη και για πολιτικά νήπια ότι ο κατευνασμός σημαίνει είτε απώλεια χωρίς μάχη είτε στρατηγικός ανορθολογισμός που φέρνει μεγάλη πολεμική σύρραξη.
Εδώ βρισκόμαστε τα τελευταία χρόνια.
Ενώ επί δεκαετίες διατηρούσαμε αποτρεπτική ικανότητα συν λέγαμε ότι δεν εγκαταλείπουμε τις πρόνοιες του διεθνούς δικαίου θα αποτελούσε ψεύδος να ειπωθεί ότι, έστω και αν αυτή η προσέγγιση ήταν ελλειμματική, συνεχίζουμε σήμερα την ίδια τακτική.
Τα τελευταία χρόνια –και εντατικά τους τελευταίους μήνες πέραν των Πρεσπών και της ολοφάνερης αναξιοπιστίας του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (που ασφαλώς και πλήττει καίρια και την κεντρική αποτρεπτική στρατηγική)– με λόγια και με πράξεις έγιναν κατευναστικές κινήσεις που οι αναλυτές της στρατηγικής μελλοντικά θα ερευνούν ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ανορθολογισμού.
Το που αυτό θα οδηγήσει ας πούμε εδώ μόνο ότι το χτένι φτάνει ολοένα και περισσότερο στον κόμπο.
Παραμένει ότι τον Ιούνιο 2019 εν μέσω προεκλογικής αναμέτρησης κάποιοι απευθύνονται στην ταλαιπωρημένη και υπό οικονομική καταστολή Ελληνική οικογένεια για να την ανακουφίσουν για κυρώσεις της ΕΕ κατά της Τουρκίας.
Ενώ το πιο κρίσιμο είναι το πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις Άγκυρας – ΗΠΑ όποιος πολιτικός θέλει κείμενα για τις «κυρώσεις» να του στείλουμε αναλύσεις για να καταλάβουν ότι οι κυρώσεις δεν αποδίδουν.
Ξανά, όπως και παλαιότερα, για τους κακόπιστους δεν λέμε ότι δεν πρέπει να επιδιωχθούν κυρώσεις και πολλά άλλα στους διεθνείς θεσμούς που συμμετέχουμε.
Λέμε όμως ότι είναι κατάντια και επικίνδυνο η εθνική ασφάλεια να εξαρτάται από … κυρώσεις.
Σταματούμε καθότι είμαστε στην αφετηρία μιας νέας φάσης και υποχρεωτικά θα επανέλθουμε.
Η διαπραγματευτική στρατηγική της Ελλάδας ως κράτος-μέλος της ΕΕ: Προϋπόθεση η ειρηνική πολιτική επανάσταση https://wp.me/p3OlPy-O1
Ελληνική Εθνική Στρατηγική: Η τριπλή στρατηγική. Έννοια σκοποί προϋποθέσεις επιτυχούς εκπλήρωσης: η περίπτωση της ευρωπαϊκής προοπτικής της Κύπρου http://wp.me/p3OlPy-Ff
In Memoriam Γιάννου Κρανιδιώτη. Ειρηνική επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών και ο Γιάννος Κρανιδιώτης http://wp.me/p3OlPy-I2
«ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΡΧΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΙΚΑΙΗ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΜΕ ΓΝΩΜΟΝΑ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ, ...» http://wp.me/p3OlPy-lc
ΚΥΠΡΙΑΚΟ: ΔΙΑΦΘΕΙΡΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΘΕΣΜΟΥΣ, ΑΥΤΟΚΤΟΝΟΥΜΕ ΠΟΛΙΤΙΚΑ / ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΡΟΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ. http://wp.me/p3OqMa-17D
Ευρωπαϊκή ένωση: Πρότυπο ενός εθνοκρατοκεντρικού κόσμου ή μιας υπερκρατικής δεσποτείας;* http://wp.me/p3OlPy-Nl
Περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη;
Απάντηση: Όση πρέπει σύμφωνα με την εθνοκρατοκεντρική της φύση http://wp.me/p3OlPy-PI
ΤΟ ΘΟΛΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ http://wp.me/p3OlPy-CO
ΟΝΕ: Ο μηχανισμός της καταστροφής και έγκαιρες προειδοποιήσεις http://wp.me/p3OlPy-CS
Η Ευρώπη σε Σταυροδρόμι: Οι προϋποθέσεις μιας Εθνοκρατοκεντρικής ΕΕ http://wp.me/p3OlPy-uy
Θα επιβιώσει ή δεν θα επιβιώσει η ΕΕ; http://wp.me/p3OlPy-sz
Το «Γερμανικό ζήτημα» https://wp.me/p3OlPy-Q7
Π. Ήφαιστος – P. Ifestos
www.ifestos.edu.gr – info@ifestos.edu.gr www.ifestosedu.gr – info@ifestosedu.gr
Linkedin https://www.linkedin.com/in/panayiotis-ifestos-0b9382131/
Instagram https://www.instagram.com/p.ifestos/
Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/
Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos
Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos
Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB
Διεθνής πολιτική 21ος αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/
ΗΠΑ: Ιστορία, Διπλωματία, Στρατηγική https://www.facebook.com/groups/USAHistDiplStrat/
Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνο https://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/
Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/
Φιλοπατρία, Δημοκρατία, Ελευθερία https://www.facebook.com/groups/philopatria/
Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/
Κονδύλης Παναγιώτης – https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/
Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/
Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/
Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτης https://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/
Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν https://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/
Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/
«Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos
